دستاورد های انقلاب اسلامی
نگاهی به کارنامه نظام جمهوری اسلامی
بیش از ربع قرن از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و جمهوری اسلامی در طول این مدت مراحل دشوار و موانع بسیاری را پشت سر گذاشته است. اینک به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، یکی از مهم ترین چالش های انقلاب در سومین دهه از حیات خود مسئله «کارآمدی» می باشد.
بی تردید میان صحت و اتقان یک اندیشه اجتماعی و کارایی و توانایی نظام اجتماعی برآمده از آن در پاسخگویی به مشکلات جامعه ، رابطه مستقیمی برقرار است. از سویی دیگر، کارآمدی یا ناکارآمدی کارگزاران یک نظام سیاسی در اجرای اهداف و آرمان های آن، می تواند در کارآمد یا ناکارآمد به نظر آمدن آن نظام و به تبع، درست و نادرست به نظر رسیدن آن اندیشه اجتماعی، تاثیر مثبت یا منفی بر جای گذارد. به هر حال تناسب و ارتباط میان سه مقوله «اندیشه»، «نظام» و «کارگزاران آن» به گونه ای برقرار شده است که تفکیک میان آنها به خصوص در برابر منتقدانش چندان میسر به نظر نمی رسد؛ لذا دفاع از یک اندیشه متعالی یا نظام سیاسی متقن، زمانی امکان پذیر است که آن اندیشه یا نظام و کارگزارانش در مقام «عمل» ، درستی ، توانمندی، کارایی، کارآمدی و اثربخشی خود را به اثبات رسانیده باشند. نظام جمهوری اسلامی به عنوان ثمره عملی انقلاب اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
امروزه بروز مجموعه ای از مشکلات در جامعه ما در سال های پس از انقلاب به تدریج زمینه ساز القای اندیشه ناکارآمدی حکومت دینی شده است برخی از این مشکلات عبارتند از:

- محاصره و فشارهای اقتصادی غرب به خصوص آمریکا؛
- روند سریع افزایش جمعیت کشور در دهه اول انقلاب؛
- جنگ تحمیلی 8 ساله و خسارات فراوان ناشی از آن؛
- ترور بسیاری از مسئولان کارآمد و مؤثر نظام؛
- کاهش تولید و صدور نفت؛
- تغییر الگوی مصرف جامعه؛
- تورم جهانی؛
- ساختارهای نامناسب اجتماعی و اقتصادی به ارث رسیده از رژیم گذشته؛
- جنگ روانی و تبلیغاتی و تهاجم فرهنگی جهت ایجاد شکاف بین مردم و نظام اسلامی و به هدر رفتن استعدادهای انسانی کشور؛ و...
از آنجایی که رویکرد ما در این فصل، بررسی عملکرد نظام جمهوری اسلامی با توجه به معیارهای مادی و غیرمعنوی و غیرایدئولوژیک است، دستاوردهای معنوی و تاثیرات فرهنگی انقلاب اسلامی را بررسی نمی کنیم. گرچه آثار معنوی انقلاب در جای خود قابل بررسی ویژه می باشد؛ لکن موارد ذکر شده در این فصل بر اساس معیارهای کمی و مادی که مورد پذیرش عموم مردم - با هر سلیقه و عقیده ای - می باشد تنظیم شده است.

به نظر می رسد که کارنامه عملکرد نظام جمهوری اسلامی و کارگزاران آن ، با توجه به تغییر عمده شرایط و تقلیل محسوس درآمدهای ارزی کشور در سال های پس از انقلاب ، با عنایت به حجم کارهای انجام شده در این مدت، مصداق کلی «کارآمدی» است و البته از سوی دیگر، عدم تحقق برخی از اهداف و آرمان ها نیز می تواند از نشانه های ضعف و وجود نسبتی از ناکارآمدی در عملکرد آنان تلقی شود.
به عبارت دیگر این عملکرد به دلیل ضعف نگرش جامع راهبردی به مقوله توسعه در ابعاد مختلف آن همچون: اقتصاد، سیاست و فرهنگ و در پیش نگرفتن الگوی مناسب بر پایه ارزش های اجتماعی، فرهنگی و توانایی های بومی و به عبارت دیگر به دلیل در پیش گرفتن سیاست «توسعه نامتوازن» موجب ایجاد ناهماهنگی هایی در تنظیم اهداف، نارسایی هایی در تخصیص منابع و امکانات ، اختلالاتی در روابط اجتماعی و به تبع نارضایی هایی بین گروه هایی از جامعه شده است که این بعد از عملکرد، گویای نسبتی از ضعف و ناکارآمدی در مجموعه کارگزاران نظام است.

1- مفهوم کارآمدی
واژه کارآمدی دارای تعاریف متعددی است. یکی از عمده ترین این تعاریف، کارآمدی را «موفقیت در راه تحقق اهداف با توجه به امکانات و موانع» می داند. از این رو، کارآمدی هر سیستمی بر اساس سه شاخصه اهداف، امکانات و موانع آن، مشخص می شود. هر قدر سیستمی با توجه به سه شاخصه مذکور در تحقق اهدافش موفق باشد، به همان مقدار کارآمد است. در یک تقسیم بندی کلی می توانه امکانات لازم برای کارآمدی را به دو دسته مادی و غیرمادی تقسیم کرد. موانع کارآمدی هم به دودسته داخلی و خارجی قابل تقسیم است:

1- موانع داخلی، مانند: گروه های مخالف داخلی و میراث های منفی و مخرب علمی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی؛ افزایش تقاضای خدمات، افزایش آستانه رضایتمندی و ...
2- موانع خارجی، مانند: موانع اندیشه ای و فرهنگی مهاجم و مخالف ، موانع و تهدیدات سیاسی، اقتصادی، نظام و بین المللی.
باید توجه داشت که کارآمدی یک سیستم پویا، در حالات و شرایط گوناگون ، متفاوت است. برای مثال یک نظام سیاسی، امری زمانمند و دارای مراحل است و در زمان های مختلف می تواند از امکانات، موانع و اهداف متفاوت برخوردار باشد. از این رو کارآمدی نظام سیاسی را باید در شرایط و مراحل گوناگون (جایگزینی، استقرار، تثبیت اولیه، گذار و ثبات) به طور جداگانه بررسی و ارزیابی کرد. در واقع «کارآمدی کل» برابر با برآیند کارآمدهای مراحل گوناگون است. لذا از کارآمدی یا ناکارآمدی یک یا برخی از اجزا در یک سیستم مرکب و پیچیده، نمی توان کارآمدی یا ناکارآمدی آن سیستم را نتیجه گرفت. کارآمدی کل در سیستم های مرکب برابر است با حاصل جمع کارآمدی اجزا. بنابراین، اگر چه در یک سیستم پیچیده ، بروز عیب و نقص، محتمل و طبیعی به نظر می رسد لکن روند کلی و برآیند مجموعه عملکردها و تلاش های صورت گرفته، تعیین کننده میزان کارآمدی آن می باشد.
نکته مهم در این جا آن است که «وجود کارآمدی گرچه موضوعی عینی می باشد، احساس وجود کارآمدی، یک موضوع ذهنی است.» لذا لازم است با اطلاع رسانی صحیح از اقدامات انجام گرفته، از ذهنیت سازی منفی در افکار عمومی جلوگیری شود.

نکته دیگر اینکه «کارآمدی» شاخصی است که از مقایسه امکانات و توانمندی ها از یک سو و موانع و مشکلات از سوی دیگر حاصل می شود، بنابراین قضاوت منصفانه در این باره باید با توجه دقیق به هر دو وجه مسئله انجام پذیرد.
2- مقایسه امکانات و شرایط اقتصادی کشور در دودوره قبل و بعد از انقلاب
در بررسی میزان کارآمدی نظام جمهوری اسلامی یکی از نکات مهم، مقایسه شرایط اقتصادی درآمدها و هزینه های کشور در دو دوره قبل و بعد از انقلاب می باشد که جدول ذیل می تواند چشم انداز این محور را تا اندازه ای روشن کند:
ردیف متغیرهای دوره قبل از انقلاب (سال 56) بعد از انقلاب (سال 76)

1 تولید نفت 6 میلیون بشکه 5/3 میلیون بشکه
2 صادرات نفت 5/5 میلیون بشکه 2 میلیون بشکه
3 قیمت نفت(یک بشکه) 13 دلار 12 دلار
4 درآمد نفتی سالانه 22 میلیارد دلار 5/12 میلیارد دلار
5 سرانه درآمد نفتی 700 دلار 150 دلار
6 قدرت خرید دلار (ارزش دلار در مقابل دیگر ارزهای متعبر جهانی) 51/0
7 مصرف داخلی نفت 5/0 میلیون بشکه 5/1 میلیون بشکه
8 خسارات ناخواسته - 1000 میلیارد دلار از جنگ
9 جمعیت 33 میلیون نفر 64 میلیون نفر
10 جمعیت شهری 17 میلیون نفر 34 میلیون نفر
11 جمعیت روستایی 16 میلیون نفر 30 میلیون نفر
12 الگوی مصرف جامعه روستای و پایین شهری و بالا
13 سطح توقعات جامعه متوسط بسیار بالا
لازم به ذکر است که جمعیت کشور در سال 1382 به حدود 68 میلیون نفر (45 میلیون جمعیت شهری و 23 میلیون نفر روستایی) رسید. درآمد نفتی هم در سال 1381 با توجه به افزایش نسبی قیمت نفت در این دوره حدود 3/19 میلیارد دلار و درآمد سرانه نفتی در همین سال تقریبا 290 دلار بوده است.
در خصوص جدول فوق توجه به دو نکته مهم ضروری است:

الف) درآمد نفتی ایران پس از انقلاب به جهات متعددی به شدت کاهش یافته است؛ بدین صورت که : میزان تولید نفت تقریبا نصف شده، از میزان صادرات نفتی بیش از 50 درصد کاسته شده، درآمد نفتی کشور حدود دو برابر کاهش پیدا کرده و در مجموع به دلیل افزایش دو برابر جمعیت سرانه درآمد نفتی کشور، بیش از چهار برابر کاهش یافته است. علاوه بر آن با توجه به این که در طول حدودا بیست سال اخیر ، ارزش برابری دلار آمریکا در مقال دیگر ارزهای معتبر جهانی همچون پوند، مارک، فرانک وین، تقریبا نصف شده از آنجایی که کشورهای نفت خیز از جمله ایران در برابر نفت ، دلا دریافت می کنند، کاهش و افزایش ارزش دلار در حقیقت، کاهش و افزایش درآمد نفتی آنان نیز محسوب می شود؛ لذا می توان نتیجه گرفت که در طول 20 سال نخست انقلاب اسلامی، سرانه درآمد نفتی کشور حداقل هشت برابر نسبت به قبل از انقلاب کاهش پیدا کرده است. و گرچه در سال های اخیر (از سال 1382 به بعد) با توجه به رشد قیمت جهانی نفت، سرانه درآمد نفتی به حدود 2 برابر نسبت به سال 1376 رسیده است اما در عین حال، سرانه درآمد نفتی کشور نسبت به قبل از انقلاب، همچنان کاهش قابل ملاحظه ای حدود یک چهارم دارد .

و این در حالی است که کشورهای جهان سوم برای تامین هزینه های جاری و عمرانی خود عمدتا به صادرات مواد خام وابسته اند که قیمت آنها در این مدت، تقریبا ثابت بوده است؛ اما در همین مدت قیمت کالاهای ساخته شده کشورهای پیشرفته روز به روز بیشتر شده است.
ب) هزینه های اقتصادی کشور به جهات متعددی در سال های پس از انقلاب به شدت افزایش یافته است؛ بدین صورت که: مصرف داخلی نفت سه برابر شده، حدود 1000 میلیارد دلار در اثر جنگ تحمیلی به کشور خسارت مستقیم و غیرمستقیم وارد شده (تقریبا معادل درآمد نفتی 80 سال کشور) در این جنگ حدود 30 شهر و سه هزار روستا نیمه ویران و 10 شهر کاملا با خاک یکسان شدند تورم جهانی افزایش یافته، جمعیت کشور در دهه اول انقلاب به شدت رشد کرده و ترکیب جمعیتی آن از اکثریت روستایی (با توقعات پایین) به اکثریت شهری (با توقعات بالا) تغییر پیدا کرده و علاوه بر آن، الگوی مصرف کل جامعه به خصوص از دهه دوم به شدت بالا رفته و سطح توقعات اقتصادی، اجتماعی و رفاهی جامعه که قبل از انقلاب اگر نگوییم پایین ، قطعا متوسط بوده بعد از انقلاب به شدت افزایش یافته است. از این رو باید توجه داشت که ارزیابی عملکرد و کارنامه نظام جمهوری اسلامی و مقایسه وضعیت اقتصادی آن با نظام گذشته بدون لحاظ موارد پیش گفته نمی تواند ما را به یک جمع بندی منطقی و واقع بینانه رهنمون سازد.

3- کارنامه جمهوری اسلامی بر اساس شاخص های توسعه یافتگی

به رغم وجود این موانع و تغییر قابل توجه شرایط در سال های پس از انقلاب، شاخص ها و شواهد بسیاری حکایت از رشد و توسعه کشور در بسیاری از زمینه ها و ابعاد می کند که به عنوان نمونه به برخی از آنها اشاره می کنیم. لکن قبل از آن باید به این نکته توجه شود که به دلیل وجود شرایط بحرانی و جنگی در دهه اول انقلاب، نمی توان این دوره را در فرایند توسعه کشور مورد محاسبه قرار داد زیرا در حقیقت،دوره سازندگی و توسعه کشور، پس از جنگ شروع می گردد؛ به همین جهت ، اکثر قریب به اتفاق شواهدی که در این بحث به آنها اشاره می شود، به بعد از سال 1368 مربوط می گردد.
1-3. رشد علمی و آموزشی
موفقیت هر ساله دانش آموزان ایرانی در دست یابی به مقامات جهانی در المپیادهای علمی در رشته های مختلفی همچون فیزیک، ریاضی، شیمی، کامپیوتر و ... در رقابت با کشورهای پیشرفته علمی یکی از شواهد رشد و توسعه علمی کشور در سال های پس از انقلاب است.
این موفقیت ها در رشته های مختلف المپیادهای دانش آموزی از اولین سال حضور جوانان مستعد ایرانی هر ساله با پیشرفت بسیاری همراه بوده است: 3 بار مقام اول جهانی (المپیاد شیمی 1374 و 1375، المپیاد ریاضی 1377)، 2 بار مقام دوم جهانی (المپیاد فیزیک 1378 و المپیاد شیمی 1380) و 2 بار مقام سوم جهانی (المپیاد فیزیک در سال های 1374 و 1377) از دست آوردهای دانش آموزان ایرانی است. حاصل شرکت ایران در المپیادهای جهانی دانش آموزی در طی سال های 1366 تا 1380 در رشته های ریاضی، فیزیک، کامپیوتر، شیمی و زیست ، 57 مدال طلا، 92 مدال نقره و 58 مدال برنز بوده است.
از جهت رشد کمی در حالی که تعداد دانشجویان دانشگاه های کشور قبل از انقلاب ، از مرز 150 هزار نفر تجاوز نمی کرد ، امروزه به حدود دو میلیون و چهارصد هزار نفر رسیده است.
کشوری که در سال 56 با 33 میلیون جمعیت، نیازمند ورود پزشک خارجی (از کشورهای در حال توسعه ای همچون هند، بنگلادش ، پاکستان و ...) بوده هم اکنون با جمعیتی بیش از دو برابر، و به تبع آن با نیازی بیشتر به پزشک با مازاد پزشک روبه روست در زمینه پزشک روبه روست در زمینه پزشک متخصص نیز از رقم 7000 نفر در سال 57 به رقم 72792 نفر بیش از 10 برابر رسیده که آما کم نظیری است.

از جهت رشد کیفی نیز باید یادآور شد در حالی که در سال تحصیلی 1359-1358 تعداد دانشجویان دانشگاه های دولتی در مقطع دکتری فقط 452 نفر بوده این تعداد در سال تحصیلی 1381-1380 به بیش از 12 نفر رسیده است . به عبارت دیگر 5/26 برابر رشد داشته است که اگر آمار دانشگاه آزاد نیز به آن اضافه شود، به بیش از 50 برابر خواهد رسید.
بر اساس گزارش موسسه بین المللی اطلاعات علمی ، تعداد مقالات علمی چاپ شده از محققان ایرانی در مجلات معتبر بین المللی در طول 10 سال (1993-2003) 600 درصد رشد داشته است که 3 برابر رشد متوسط جهانی در این دوره است.
طی دهه اخیر، مرکز فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) چند بار ایران را به عنوان یکی از موفق ترین کشورهای جهان در مبارزه با بی سوادی معرفی کرده است؛ زیرا ایران توانسته نرخ با سوادی جمعیت 6 ساله و بالاتر را از رقم 7/28 درصد در سال 55 به حدود 85 درصد در سال 1383 ارتقا دهد.

هم اکنون ما شاهد این هستیم که ایران در بسیاری از فناوری ها نه تنها خودکفا شده بلکه به کشور صادر کننده خدمات فنی مهندسی در حوزه های صنعت نفت، کشاورزی، بهداشت، سدسازی، تراکتورسازی، هسته ای، خودروسازی ، سلول های بنیادین و ... تبدیل شده است.
در عرصه علوم نوین، دانشمندان ایرانی توانسته‌اند تا مرزهای جدید دانش بشری پیش روند و در مواردی نیز از این مرزها نیز عبور کنند. موفقیت بی‌نظیر دانشمندان ایرانی در تهیه، انجماد و نگهداری سلول‌های بنیادی جنینی، که پیش از آن در انحصار 9 کشور دنیا بود، درمان ناباروری، نارسایی قلب و تلاش برای ترمیم لوزالمعده برای تولید انسولین به منظور درمان بیماری قند (دیابت) برای اولین بار در جهان از اقدامات کم نظیر دانشمندان جوان ایرانی در عرصه مهندسی ژنتیک است.
در عرصه علوم هسته‌ای، با وجود موانع و ممانعت کشورهای غربی و تحریم تجهیزات دو منظوره- دارای کاربرد مشترک در فعالیتها و تحقیقات هسته‌ای صلح‌آمیز و غیر صلح‌آمیز- امروزه ایران به فناوری پیچیده غنی‌سازی اورانیوم دست یافته و به جمع 10 کشور دارای این فناوری نوین در جهان پیوسته است.

2-3. کشاورزی و دامداری
بخش کشاورزی از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور است. در حیطه کشاورزی و دامداری، طبق آمار رسمی دولت در سال 1356، دولت فقط توانایی تامین مواد غذایی مردم خود برای 33 روز در سال را داشت و مجبور بود باقی مواد غذایی را از خارج وارد کند. برای مثال مرغ را از فرانسه، تخم‌مرغ را از اسرائیل، سیب را از لبنان، پنیر را از دانمارک و... وارد می‌کرد؛ هم‌اکنون کشورمان به رغم دو برابر شدن جمعیت، به مرز خودکفایی رسیده است؛ به گونه‌ای که با توجه به اینکه تولید گندم در سال 1356، 1/5 میلیون تن بوده و کشور ما سال‌ها از بزرگ‌ترین واردکننده‌های گندم در دنیا محسوب می‌شده در سال 83 با تولید بیش از 14 میلیون تن- بعد از چهل و اندی سال- توانست به خودکفایی در عرصه این محصول استراتژیک دست یابد.

میزان تولید شلتوک برنج در سال 1356، معادل 1/1 میلیون تن بود. این رقم در سال 1379 به 7/2 میلیون تن افزایش یافت. تولید جو از 900 هزار تن به 3/3 میلیون تن و سبزیجات و محصولات جالیزی از 7/2 میلیون تن به 15 میلیون تن رسید. در بخش دام نیز رشد قابل توجهی در تولید پدید آمده است؛ به گونه‌ای که تولید تخم‌مرغ از 215 هزار تن به در سال 1356 به 555 هزار تن در سال 1381 افزایش یافته است. تولید گوشت مرغ، از 63 هزار تن به 724 هزار تن، گوشت قرمز از 587 هزار تن به 947 هزار تن، عسل از 6 هزار تن به 28 هزار تن و شیر خام از 620/2 میلیون تن به 877/5 میلیون تن رسیده است.
براساس گزارش سازمان خواروبار کشاورزی سازمان ملل متحد،- فائو- ایران در سال 2004 رتبه نخست صادرات کشاورزی را در میان کشورهای خاورمیانه کسب کرده است.

3-3. وضعیت روستاها
فقر و نابسامانی جوامع روستایی از مسائل و معضلات مهم و اساسی کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه به شمار می‌رود. به همین جهت برخلاف رژیم گذشته که تنها به توسعه و آبادانی تهران و شهرهای بزرگ اکتفا می‌کرد، بعد از پیروزی انقلاب، توجه به روستاها و مناطق محروم کشور برای دولت و برنامه‌ریزان از اولویت خاصی برخوردار شد. در اینجا به بخشی از شاخص‌های برخورداری روستاها در سال‌های پس از انقلاب اسلامی اشاره می‌‌کنیم:
تعداد مراکز بهداشتی و درمانی روستایی در سال 357، 1500 واحد بوده که در سال 1381 به 7345 واحد رسیده تعداد خانه‌های بهداشت از 2500 واحد در سال 1357 به 16561 واحد در سال 1381 افزایش یافته است.

برق‌رسانی به روستاها و مناطق محروم و ایجاد تاسیسات زیربنایی از قبیل توسعه شبکه راههای روستایی، مخابرات و... در این مناطق از اقدامات موفقیت‌آمیز پس از انقلاب به شمار می‌رود.

تعداد روستاهای برخوردار از برق از 4327 روستا در سال 1357 به 45359 روستا- بیش از 10 برابر – در سال 1380 افزایش یافته است. همچنین طی دوره 1357- 1317 تنها 8000 کیلومتر راه روستایی کشیده شده بود. اما این رقم بعد از انقلاب به 86000 کیلومتر رسیده است (بیش از 10 برابر در مدتی تقریبا 10 ساله). تعداد روستاهای بهره‌مند از شبکه مخابرات از 312 روستا در سال 1357 به 10429 روستا در سال 1374- بیش از 30 برابر- افزایش یافته. تعداد واحدهای پستی روستایی هم از 180 واحد در سال 1357 به 4912 واحد در سال 1374- بیش از 25 برابر- رسیده است.

4-3. صنایع
در بخش صنعت، کشوری که قبل از انقلاب تقریبا تمام کالاهای صنعتی خود را از خارج وارد می‌کرده و معدود کالاهای ساخت داخلش نیز عموما از کیفیت و مرغوبیت پایینی برخوردار بوده، هم اکنون در بسیاری از زمینه‌ها به تولید‌کننده تبدیل شده و تولیداتش نیز در بسیاری از موارد، از جهت کیفیت و استاندارد، قابل رقابت با مشابه خارجی می‌باشد و در برخی از صنایع- همچون صنایع ساختمانی- سال‌هاست که به مرز خودکفایی رسیده است.

جمهوری اسلامی وارث صنعتی است که میزان وابستگی آن به خارج بسیار زیاد بوده به همین سبب، صنایع کشور پس از انقلاب، به دلیل محاصره اقتصادی و تامین نشدن مواد اولیه و واسطه‌ای، دچار رکود شدید شد. از سوی دیگر، صاحبان و مالکان این صنایع که آنها را با استفاده از اعتبارات بانکی تاسیس کرده بودند، از کشور گریختند.

دولت توانست پس از انقلاب در زمینه کاهش وابستگی شدید به مواد اولیه وارداتی، کالاهای سرمایه‌ای خارجی، تخصص‌های فنی و اطلاعات و دانش فنی خارجی- که تهدیدی برای صنعت به شمار می‌رود- اقدامات در خور توجهی انجام دهد. به همین علت پس از انقلاب اسلامی، ظرفیت‌های وسیعی در کشور پدید آمد و تولید مواد اولیه، ایجاد صنایع تبدیلی، صنایع تکمیلی و پر کردن حلقه‌های مفقوده صنعت جدی گرفته و گام‌های بلندی در این راه برداشته شد. تقویت و گسترش صنایع پتروشیمی را می‌توان در همین ارتباط ارزیابی کرد. میزان تولیدات پتروشیمی کشور که در سال 1357 حداکثر 7/4 میلیون تن بوده در سال 1381 به 5/12 میلیون تن افزایش یافته است.
امروزه ایران در عرصه صنایع موشکی و مخابراتی به درجه‌ای از پیشرفت رسیده که به توان ساخت ماهواره دست یافته و وارد باشگاه چند کشور محدود پرتاب‌کننده ماهواره گردیده است. این موفقیت در حالی به دست آمده که ما در زمینه محصولاتی که قابلیت استفاده در صنایع موشکی و الکترونیک نظامی دارند، در تحریم به سر می‌بریم تا جایی که حتی در برخی مواقع از فروختن یک ?? یا چیپ ساده الکترونیکی به ما ممانعت به عمل می‌آید.

در زمینه سدسازی امروزه در بین 3 کشور برتر دنیا قرار داریم؛ به طوری که پس از پیروزی انقلاب حدود 130 سد ساخته شده و یا در حال ساخت است. در صنایع کشاورزی، هم‌اکنون، تراکتورهای ساخت ایران به بیش از 30 کشور جهان صادر می‌شود.
در صنایع نفت و گاز، پروژه صددرصد ایرانی فاز یک منطقه عسلویه به عنوان بزرگ‌ترین پروژه نفت و گاز کشور در آبان 83 به بهره‌برداری رسید که با بهره‌برداری فازهای دیگر آن سالانه حدود یک میلیارد دلار درآمد نصیب کشور خواهد کرد.

5-3. صنایع نظامی
ایران که قبل از انقلاب تقریبا تمام تسلیحات نظامی خود را از خارج وارد می‌کرده در زمره یکی از کشورهای تولید کننده تسلیحات پیشرفته نظامی در جهان قرار گرفته و در کنار کشورهایی چون هند، برزیل و یوگسلاوی مطرح شده است و تولیدات خود را به بیش از 30 کشور جهان صادر می‌کند. تولید محصولات الکترونیکی و راداری، ادوات و تجهیزات خاص از این جمله است. اکنون ایران در زمینه صنایع زرهی و ساخت انواع نفربر در بین ده کشور برتر دنیا قرار گرفته است. به برخی از اقدامات انجام شده در صنایع نظامی اشاره می‌کنیم:

ساخت هواپیمای جنگنده آذرخش، طراحی و ساخت لانچر (پرتاب‌کننده) چهار موشکی با قابلیت شلیک همزمان و تک‌تک، ساخت چرخ‌بال آموزشی و چرخ‌بال دو موتوره، طراحی و ساخت تانک پیشرفته ذوالفقار و راه‌اندازی خط تولید انبوه آن، ساخت تانک مدرن ، طراحی و ساخت خودرو تانک‌بر (ببر 400)، ساخت انواع شناورها و یدک‌کشها، ساخت زیردریایی و اسکله شناور، ساخت موشک فاتح 110 (از موفق‌ترین موشک‌های زمین به زمین در جهان) و موشک‌های دوربر شهاب (با سرعتی سه برابر موشک اسراییلی)، راه‌اندازی خطوط تعمیرات اساسی و بازسازی هواپیمای نظامی و خودکفایی در زمینه‌های ساخت و یا تعمیر بسیاری از تجهیزات و قطعات نظامی که در جنگ الکترونیکی کاربرد دارد.

6-3. مبارزه با مواد مخدر

از دیگر موارد قابل اشاره موفقیت بسیار چشمگیر نظام جمهوری اسلامی در مبارزه با مواد مخدر و سوداگران مرگ می‌باشد. طبق آمارهای بین‌المللی بیش از 80 درصد مواد مخدر مکشوفه در سطح جهان در مرزهای ایران کشف و منهدم می‌شود که به همین جهت نیز ایران بارها از سوی مجامع جهانی مورد تقدیر قرار گرفته است و کمیته مبارزه با مواد مخدر سازمان بهداشت جهانی، مرکز آموزش منطقه‌ای خود را ایران قرار داده است. البته باید بالا بودن و بالا رفتن آمار معتادان کشور را یکی از نقاط ضعف عملکرد کارگزاران نظام محسوب کرد.

7-3. فرهنگ و هنر
در حوزه هنری و فرهنگی یکی از موارد قابل اشاره، سینمای ایران است که قبل از انقلاب به اعتراف تمام صاحب‌نظران، به هیچ وجه در دنیا مطرح نبوده و به حساب نمی‌آمده لکن امروزه، به عنوان سینمایی صاحب سبک و جذاب، در بین 10 سینمای برتر جهان مطرح می‌باشد. در صنعت دوبلاژ نیز ایران جزء سه کشور برتر دنیاست.
همچنین در این حوزه می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. رونق چشمگیر صنعت چاپ و نشر و انتشار گسترده مطبوعات و کتب؛
2. توسعه گسترده شبکه‌های صدا و سیما و تولید وسیع برنامه‌ها خصوصا از سال 73 به بعد به گونه‌ای که از دو شبکه سیما و چند شبکه صدا با ساعات محدود هم‌اکنون به دهها شبکه داخلی و خارجی به صورت تمام وقت و شبکه‌های استانی گسترش یافته است.

3. توسعه و گسترش چشمگیر شبکه‌های خبررسانی و خبرگزاری داخلی و بین‌المللی به گونه‌ای که امروزه دیگر ما مجبور نیستیم برای کسب خبر- همانند گذشته- متکی به خبرگزاری‌های خارجی همچون: آسوشیتدپرس، رویترز، دویچله وله و امثال آن باشیم.
8-3. بهداشت و سلامت
یکی از شاخص‌های متعارف توسعه یافتگی، کاهش نرخ مرگ و میر کودکان است. طی سال‌های اخیر سازمان بهداشت جهانی دو بار ایران را به عنوان موفق‌ترین کشور جهان در کاهش نرخ مرگ و میر کودکان مورد تقدیر قرار داده است. به گونه‌ای که مرگ و میر کودکان زیر یک سال ?? از 111 مورد در هر هزار تولد زنده در سال 1356 به 6/28 مورد از هر هزار تولد زنده در سال 1381 رسیده به عبارت دیگر بیش از چهار برابر کاهش یافته است.

همچنین کاهش مرگ مادران ناشی از عوارض باروری ? ?از 237 نفر در هر 100 هزار تولد زنده در سال 1355 به حدود 37 نفر در سال 1380 رسیده یعنی 5/6 برابر کاهش یافته است.

از دیگر شاخصها، افزایش سن امید به زندگی است. در نتیجه اقدامات و آموزش‌های بهداشتی، اصلی‌ترین شاخص سلامت (سن امید به زندگی) که قبل از انقلاب در حدود 55 سال بوده و در سال 82 به مرز 4/71 رسیده است براساس آمار دیگری سن امید به زندگی طی 20 سال (1360 تا 1380) 10 سال افزایش یافته، یعنی در مورد مردان از سال 58 به 68 سال و در مورد زنان از 60 سال به 70 سال ارتقا یافته است.
همچنین سازمان بهداشت جهانی، ایران را در سال 2004 به عنوان موفق‌ترین کشور آسیایی در کنترل و مقابله با ایدز معرفی کرد.

9-3. خدمات‌رسانی
یکی از موارد قابل اشاره، بهتر شدن روند خدمت‌رسانی به شهرها و روستاهای کشور است. که به اختصار، به عناوین برخی از اقدامات انجام شده، اشاره می‌کنیم:
- افزایش بیش از 12 برابری تعداد تلفن‌های ثابت نسبت به پیش از انقلاب و گسترش ضریب نفوذ آن در کشور به خصوص در نقاط محروم و روستاها.
- واگذاری حدود 1/7 میلیون خط تلفن همراه و روند رو به رشد آن به گونه‌ای که امروزه ایران از جهت ارائه خدمات تلفنی مقام سوم را در میان کشورهای آسیایی داراست.

- افزایش راههای درون‌ شهری، بین شهری، روستایی، راه‌آهن و ساخت مترو. افزایش تولید انرژی الکتریکی و برق‌رسانی تا حد رفع خاموشی‌ها با توجه به ازدیاد فراوان مصرف‌کنندگان خانگی و صنعتی.

- افزایش شبکه‌ها و تعداد ساعات پخش برنامه‌های صدا و سیما و گسترش مناطق تحت پوشش.

1-9-3. گاز شهری
در سال 1357، تنها 5 شهر کشور به طور بسیار محدود از شبکه گاز شهری برخوردار بودند؛ اما این امکان تا آبان ماه 1382 به سطح 40 میلیون نفر افزایش یافته که رقم بسیار قابل توجهی است.

گاز طبیعی- سوخت مقرون به صرفه با آلودگی پایین- در سبد مصرفی سوخت‌های فسیلی قبل از انقلاب گزارش نشده است؛ اما این سهم تا سال 82، از مرز 54 درصد فراتر رفته است.

ظرفیت پالایش گاز طبیعی از 36 میلیون متر مکعب در روز به 288 میلیون متر مکعب در روز (8 برابر) و تعداد خانوارهای تحت پوشش گاز طبیعی از 51000 خانوار در سال 57، به 8998000 خانوار در آبان ماه 82 (بیش از 176 برابر) افزایش یافته است.

2-9-3. آب سالم و بهداشتی
تعداد مشترکان آب شهری – آب سالم و بهداشتی- در سال 1357، 7/2 میلیون رشته بوده که در سال 1382 به 5/8 میلیون رشته افزایش یافته که گویای بیش از 3 برابر افزایش است.

تعداد شهرهای تحت پوشش آب شهری از 45 شهر به 760 شهر در سال 1382 افزایش یافته است. آب‌رسانی به روستا از 12000 روستا در سال 1357 به 23036 روستا در سال 1378 رسیده است. میزان تولید آب در سال 1357 حدود 5/1 میلیون متر مکعب بوده که در سال 1382 به 4 میلیون متر مکعب – بیش از 3 برابر- رسیده است.

4. بررسی سه شبهه مطرح
در اینجا لازم است مواردی دیگر از موفقیت نظام جمهوری اسلامی در عرصه رشد و توسعه اشاره کنیم و در خلال آنها به شبهاتی که در این خصوص مطرح شده است، نیز پاسخ دهیم.

1-4. نرخ رشد جمعیت

یکی از شاخص‌های متعارف رشد و توسعه در جوامع در حال توسعه، کاهش نرخ رشد جمعیت و کنترل موالید است . در این خصوص ، کشور ما دو دوره را طی کرده است :

یک. دوره افزایش سریع و فوق العاده نرخ رشد جمعیت با شاخص 2/3 درصد (بین سال های 58 تا تقریبا 68)

دو.دوره کاهش سریع و فوق العاده نرخ رشد جمعیت با شاخص 2/1درصد (از سال 1368تا کنون )

متاسفانه امروزه فقط به دوره اول اشاره می شود که کشور در شرایط بسیار حساس و بحرانی جنگ قرار داشته و نتوانسته بود اقداماتی برای کنترل رشد جمعیت انجام دهد. در سال 1265 پس از آنکه اولین سرشماری جمعیت کشور پس از انقلاب – که هر ده سال یک بار انجام می گیرد – صورت پذیرفت و نتایج آن در سال 1366 ارائه شد، مسئوولان نظام برای اولین بار متوجه نرخ رشد بالای جمعیت شدند. (تا قبل از آن به دلیل جنگ ، کشور در شرایطی نبود که بتواند برای امثال این مسائل ، طرحی ارائه کند و البته درزمان جنگ نیز اغلب کشورهای درگیر ، سیاست کنترل جمعیت و موالید را اعمال نمی کنند.) پس از اطلاع از این امر ، اقدامات متعددی صورت پذیرفت که نتیجه اش کاهش نرخ رشد جمعیت از 2/3 درصد در سال 1365 به 2/1درسال 1381 بود .(یعنی حدودا 5/2برابر کاهش ) این موفقیت موجب تقدیر سازمان بهداشت جهانی از ایران ، به عنوان یکی از موفق ترین کشورها در امر کنترل نرخ رشد جمعیت شد و از سوی این سازمان ، دوبار به همین مناسبت ، لوح تقدیری به وزیر بهداشت ایران اهدا گردید.

2-4ارزش پول ملی
یکی دیگر ازمواردی که معمولا در مسئله کارآمدی نظام جمهوری اسلامی و کارگزاران آن به عنوان دلیل نقض مطرح می شود ، کاهش ارزش پول ملی کشور در طول سال های پس از انقلاب است . بدین صورت که گفته می شود ارزش ریال ایران در برابر دلار امریکا که سال 57، یک به هفتاد (یک دلار معادل 70ریال) بوده هم اکنون (سال 84) به حدود یک به نه هزار(یک دلار معادل 9000ریال) رسیده یعنی بیش از 130برابر کاهش یافته است و این امر به عنوان دلیلی بر ناکارآمدی مسئولان اقتصادی کشور مطرح می شود ،درحالی که در بررسی این مسئله باید چند نکته مورد توجه قرار گیرد :اول اینکه : ارزش واقعی پول ملی کشور درمقابل دلار در سا 57، هفتاد ریال نبوده وبه طور مصنوعی و برخلاف مصالح ملی پائین نگه داشته می شده است . اسناد موجود از برنامه اقتصادی رژیم گذشته حکایت از آن می کند که قرار بوده در سال 1980میلادی (1385 شمسی ) ، رقم رسمی برابری ریال به دلار 500ریال اعلام شود.

دوم اینکه : هم اکنون نیز برخی از صاحب نظران براین عقیده اند که ارزش واقعی برابری پول ملی ایران در مقابل دلار در حدود 5000 ریال است ؛ لکن به دلایلی –که قابل بحث است – این عدد، بالا نگاه داشته شده است .چندی پیش نیز صندوق بین المللی پول ارزش واقعی برابری ریال ایران با دلار امریکا را 2300 رایل اعلام کرد.

بنابراین اگر واقع بینانه قضاوت کنیم ، پول ملی ما در طول بیش از بیست و چند سال با وجود مشکلاتی چون تحریم اقتصادی ، جنگ هشت ساله و موارد دیگری که در جدول پیشین توضیح داده شد، حدودا 10 برابر و اگر ملاک را اعلام صندوق بین المللی پول بدانیم ،کمتر از 5 برابر کاهش یافته است . حال اگر این رقم را با کشورهای همسایه که شرایطی بسیار بهتر از ما قرار داشته اند مقایسه کنیم ، می توانیم میزان توانمندی و کارآمدی نظام جمهوری اسلامی را بسنجیم .

در کشور همسایه شمالی ما – اتحاد جماهیر شوری سابق –در سال 1980یک روبل معادل 3/1 دلار امریکا بوده لکن ازآن زمان تا کنون درکشور روسیه –به عنون جانشین شوروی سابق –شاهد کاهش بیش از 000/40 (چهل هزار) برابری ارزش پول ملی هستیم . این درحالی است که این کشور نه شاهد جنگی فراگیر و خانمان سوز مانند ایران بوده و نه از تحریم اقتصادی غرب رنج می برده بلکه حتی از حمایتها و کمک های اقتصادی غرب برخوردار بوده و شرایط (درآمدها و هزینه های)آن نیز برخلاف ایران تغییر چندانی نیافته است .

عراق نیز که تا جنگ اول فارس (1990)به دلیل کمک های بی دریغ غرب و کشورهای عربی از هیچ مشکل اقتصادی عمده ای رنج نمی برد، پس از اشتغال کویت و تحریم غرب در سال 1990 دچار مشکلات عظیمی شد ؛ به گونه ای که عرض کمتر از دو ماه ارزش پول ملی اش حدود 800 برابر کاهش یافت . یک دینار عراق که فبل از اوت 1990 (آغاز جنگ خلیج فارس ) معادل 5/3 دلار امریکا بوده تا فبل از مارس 2003 (آغاز اشغال عراق توسط آمریکا و انگلیس ) به یک دینار معادل 0005/0 دلار امریکا تنزل یافت . به عبارت دیگر ، ارزش پول عراق پس از اشغال –فوریه 2003 –دیگر ، قابل محاسبه نمی باشد .در همین راستا می توان به ترکیه نیز اشاره کرد ، نرخ تورم در کشوری مثل ترکیه با وجود اینکه از هیچ بحران سیاسی ،نظامی و اقتصادی عمده ای رنج نمی برد ، هم اکنون 5/2 برابر بیشتر از کشور مااست .

3-4 بررسی افزایش قیمتها و قدرت خرید مردم
یکی از نکاتی که در قضاوت افراد نسبت به وضع موجود تاثیر منفی بر جای گذاشته ، ارزانی قبل از انقلاب و گرانی بعد از انقلاب است . این مسئله از دو جهت باید مورد توجه قرار گیرد .

الف)از جهت سیاست های اقتصادی توسعه ا ی کشور ، این سوال مطرح می شود که چرا قبل از انقلاب ، قیمت کالاها ارزان بوده و بعد انقلاب گران شده است ؟ بررسی ها نشان می دهد یکی از عمده ترین دلایل ایم امر ، اعمال تعرفه های گمرکی پایین از سوی دولت نسبت به کالاهای وارداتی خارجی در قبل از انقلاب و افزایش این تعرفه ها بعداز انقلاب بوده است . به عبارت دیگر در نتیجه اعمال تعرفه های گمرکی پایین ، کالاهای خارجی به وفور و با قیمت بسیار نازل در بازار یافت می شد این سیاست اقتصادی نامناسب ، در جهت تضعیف تولیدات داخلی ، افزایش وابستگی اقتصادی کشور به قدرت های صنعتی و تامین بازار برای آنان بوده است زیرا در چنین شرایطی تولید کننده نوپا و کم تجربه داخلی امکان رقابت با تولید کننده توانمند و مجرب خارجی را نمی یابد و به سهولت از صحنه رقابت خارج می شود و حضور در عرصه تولید را مقرون به صرف نمی یابد . به همیسن جهت است که ارزانی کالاها (به معنای عرفی آن ) یکی از بزرگ ترین موانع رشد و توسعه اقتصادی در جوامع ، به خصوص در جوامع در حال در حال توسعه تلقی می شود ؛ ارزانی غیر معقول ، موجب تضعیف موقعیت تولید کننده و در نهایت ، تضعیف تولیدات داخلی می شود . از همین رو در اکثر کشورهای پیشرفته اقتصادی ،گرانی وجود دارد . برای مثال ،بانک جهانی برای چندمین بار ، توکیو پایتخت ژاپن را به عنوان گران ترین شهر جهان اعلام کرده است حتی در این کشورها گاه با ارزانی مبارزه نیز می شود ، زیرا با واقعی شدن قیمتها ست که می توان از تولید کننده داخلی حمایت کرد و حمایت از تولیدکننده داخلی نیز در نهایت تامین منافع مصرف کننده داخلی را به همراه دارد .

ب) این مسئله از جهت قدرت خرید اکثریت افراد جامعه نیز قابل تامل و توجه است . بسیار می شنویم که گفته می شود در گذشته مثلا قیمت گوشت فلان مقدار بوده با قیمت تخم مرغ چنان بود و درمقایسه با قیمت های کنونی که بسیار افزایش یاقته در این گونه نتیجه گیری می شود که چون قدرت خرید مردم کاهش یافته ، وضعیت معیشت مردم بدتر شده است ؛

در پاسخ باید توجه کرد که هم ،مشاهده عینی وضعیت جامعه و هم آمارها ، نشان از بهتر شدن نسبی وضعیت معیشت اکثریت افراد جامعه دارد . به عبارت دیگر ، درست است که در گذشته قیمتها پایین بوده ولی قدرت خرید مردم بسیار پایین تر از آن بوده است آمارها و بررسی های رسمی و غیر رسمی گویای آن است که به غیر برخی اقشار جامعه ؛اکثر مردم به خصوص صاحبان مشاغل آزاد از وضعیت معیشتی مناسب تری نسبت به قبل از انقلاب برخودار می باشند . لکن به دلایل متعددی همچون تغییر الگوی زندگی (الگوی مسکن ، خوالک ، پوشاک و لوازم منزل ) و به تبع آن ،افزایش سطح انتظار آنها از زندگی ،ابراز نارضایتی و احساس محرومیت در آنان افزایش یافته است . به عنوان مثال امروزه الگوی مسکن عموم مردم نسبت به قبل اتز انقلاب و سال های اول انقلاب تغییر یافته است . در گذشته اکثر خانواده ها گسترده بودند ، اما اکنون هسته ای شده اند . مثلا در گذشته اگر عروس یا دامادی به خانواده اضافه می شد ، در یکی از اتاقهای همان خانه جای میگرفت ؛ اما اکنون عموما زوجهای جوان به زندگی در مسکن مستقل روی می آورند .

در خصوص الگوی خوراک نیز شاهد تغییرات اساسی در جامعه خودمان در سال های اخیر هستیم. در حدود 30 سال پیش، قوت غالب خانواده‌های ایرانی نان بوده و برنج غذای اعیانی محسوب می‌شده در حالی که امروز الگوی خوراک اکثریت جامعه تغییر یافته و عموما برنج در غذای روزانه آنان جایگاه خاصی پیدا کرده است.

آمارهای جهانی نیز گویای بهتر شدن وضعیت رفاه مردم ما در سال‌های پس از انقلاب است. بر اساس آمار بانک جهانی، 46 درصد مردم ایران در سال 1356 زیر خط فقر بودند؛ اما این رقم در سال 1378 به 16 درصد کاهش یافته یعنی بیش از 8/2 برابر وضعیت رفاه جامعه بهتر شده است؛ البته در این خصوص مباحث فراوان دیگری قابل طرح است که پرداختن به آنها در این مجال نمی‌گنجد.

5. عوامل دخیل در قضاوت منفی افراد نسبت به وضع موجود
سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرا با وجود این دستاوردها و تلاشهای غیرقابل انکار از سوی کارگزاران نظام جمهوری اسلامی، عده‌ای از مردم و حتی نخبگان از وضعیت موجود اظهار نارضایتی می‌کنند؟

در پاسخ باید گفت که عوامل متعددی در این قضاوت منفی دخیل بوده است. از جمله:

1. تغییر الگوی مصرف جامعه و بهتر شدن نسبی سطح زندگی مردم، به خصوص از دهه دوم انقلاب به بعد، که به تدریج باعث افزایش سطح انتظارات آنان از زندگی شده است.

2. افزایش چشمگیر سطح آگاهی‌های اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه پس از انقلاب و در نتیجه، آرمان‌گرایی و توجه بیشتر آنان به نقاط ضعف و نارسایی‌های وضع موجود به جای توجه به نقاط قوت آن.

3. ترویج و حاکمیت فرهنگ نادرست اجتماعی در جامعه در سال‌های اخیر، به صورتی که افراد، رفع تمامی مشکلات را تنها از حکومت و دولت- آن هم در کوتاه مدت- انتظار دارند.

4. انعکاس نیافتن مناسب دستاوردها و عدم ارائه آمارهای دقیق، شفاف و تطبیقی از ابعاد اقدامات و تلاشهای صورت پذیرفته از سوی کارگزاران نظام جمهوری اسلامی، به خصوص در مقایسه با قبل از انقلاب و کشورهای منطقه.

5. عدم اطلاع‌رسانی مناسب به مردم در خصوص مشکلات موجود از جمله کاهش شدید درآمد سرانه نفتی کشور و ورود خسارت‌های هنگفت به دلیل جنگ تحمیلی که در کاهش توان و عملکرد کارگزاران نظام و کارآمدی آنان بسیار موثر بوده است.

6. توجیه نکردن مردم در خصوص سیاست‌های اقتصادی دولت (همچون واقعی کردن قیمتها) که در نگاه آنان، بی‌توجهی دولت به مشکلات مردم، تداعی شده است. (که البته این سه عامل اخیر به تنهایی بیانگر ابعادی از ناکارآمدی کارگزاران نظام – در تبیین عملکرد و توجیه وضعیت فراروی نظام- می‌باشد)

7. فضاسازی و فعالیت گسترده تبلیغاتی مخالفان داخلی و خارجی نظام در سیاه‌نمایی وضع موجود و بزرگ‌نمایی مشکلات.

8. افزایش سطح توقعات و مطالبات جمعیت روستایی کشور تحت تاثیر رسانه‌ها و برنامه‌های تلویزیونی و بالا رفتن سطح معلومات و ارتباطات فراگیر آنان با شهرها.

9. جوان بودن جمعیت کشور- 60 درصد جمعیت زیر 30 سال- که ایجاد نیاز روزافزون جهت تخصیص بودجه و امکانات در حوزه‌های آموزشی و تحصیلی- تفریحی و رفاهی، مسکن و به ویژه اشتغال و ازدواج را به دنبال دارد.

سخن آخر
آنچه باعث تاسف می‌شود این است که امروزه به هنگام اظهارنظر درباره وضع موجود کشور، جدا از برخی تحلیل‌های مغرضانه و جهت‌دار دشمنان، بخشی از تحلیل‌ها و قضاوت‌های دوستان نیز منصفانه و واقع‌بینانه ارائه نمی‌شود. موارد منفی بزرگ‌نمایی شده و بسیاری از اقدامات و دستاوردهای مثبت نادیده گرفته می‌شود؛ حتی تلاش جهت‌دار و معنی‌داری در خصوص القای این نکته به مردم و بخش بزرگی از فرهیختگان و خواص جامعه صورت می‌گیرد تا وضعیت اقتصادی و درجه توسعه یافتگی کشور حتی در مقایسه با قبل از انقلاب نیز بدتر نشان داده شود ولی تامل واقع‌بینانه و تحلیل علمی تحولات پس از انقلاب، به وضوح نشان می‌دهد که با توجه به شرایط و محدودیت‌های موجود، جمهوری اسلامی در مدت عمر خود توانسته ضمن مقاومت در برابر فشارها و تجاوزات بیگانگان، در اصلاح و بهبود وضعیت معیشتی و اجتماعی مردم خود نیز توفیقات فراوانی به دست آورد.

و البته پرداختن به اقدامات مثبت نظام، به معنی نفی یا نادیده گرفتن معضلات و نواقص موجود نیز نمی‌باشد. مشکلات موجود، اکثرا محسوس و مشهود برای عموم مردم است اما ممکن است نگاه و ذهنیت آنها تنها از زاویه کمبودها و نواقص شکل گرفته باشد، بنابراین، در این بحث، سعی گردید به منظور تعدیل و تصحیح نگرش افراد نسبت به وضع موجود، تلاش‌ها و اقدامات انجام گرفته، مدنظر قرار گیرد و مواردی که لازم است جهت قضاوت منصفانه لحاظ گردد، بیان شود.

در عین حال باید اذعان کرد که اگر مقصود و تعریف ما از کارآمدی، «تخصیص بهینه امکانات در جهت دست‌یابی به اهداف تعیین شده از سوی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی برای تحقق الگوی مطلوب از یک جامعه دینی، انقلابی و انسانی برخوردار از حداکثر مواهب مادی و معنوی» باشد، در این صورت، قطعا تا تحقق آن آرمان مطلوب و مدینه فاضله، فاصله‌ای بسیار داریم و ضروری است برای رسیدن به آن وضعیت، ضمن نقد وضع موجود به علت‌یابی مشکلات و بررسی دلایل عدم تحقق برخی از اهداف و آرمانها بپردازیم و با ارائه راهکارها و پیشنهادها جهت رفع آنها اقدام کنیم.

عناوین مهمترین  برنامه های دهه مباک فجر 91شهرستان لنجان

1- برگزاری مراسم جشن میلاد باسعادت حضرت محمد(ص) وحضرت امام جعفر صادق (ع) در کلیه مساجد سطح شهرستان همراه با سخنرانی و مولودی خوانی بعداز نماز مغرب وعشا در روز دوشنبه 9بهمن

2- اعزام اولین کاروان راهیان نور به مناطق جنگی جنوب کشور درساعت 8صبح روز سه شنبه 10بهمن ماه در محل گلستان شهدای زرین شهر

3- برگزاری سلسله نشست های فرهنگی و اجتماعی در ساعت 18 روز دوشنبه 9بهمن در مصلی زرین شهر

4- برگزاری مراسم ویژه در ساعت 18 روز سه شنبه 10بهمن در مسجد بلال زرین شهر

5- به صدا درآوردن زنگ انقلاب اسلامی در کلیه واحدهای آموزشی در ساعت 9صبح روز چهارشنبه 11بهمن واجرای مراسم ویژه باحضور مسئولین شهرستان در مدرسه اسماء زرین شهر

6- برگزاری مراسم یادواره شهدای شهر سده لنجان در ساعت 14 روز چهارشنبه 11بهمن در مسجد اعظم سده لنجان

7- برگزاری مراسم یاد یار مهربان وگلباران تمثال مبارک حضرت امام خمینی (ره) درساعت 9صبح روز پنج شنبه 12بهمن در محل گلزار شهدای شهرهای شهرستان و برگزاری مراسم ویژه باحضور مسئولین وکارکنان ادارات شهرستان وخانواده معظم شهدا وایثارگران در گلستان شهدای زرین شهر

8- برگزاری مانور خودرویی در سطح شهرها وروستاهای شهرستان همزمان با پخش سرود های انقلاب اسلامی در ساعت 33/9 صبح روز 12بهمن

9- برگزاری مراسم ویژه یادبود  شهدا واربعین شهدای گمنام در ساعت12ظهر روز12بهمن در شهرهای زاینده رود ، ورنامخواست وباغبهادران

10- برگزاری همایش اصناف در ساعت 9صبح روز جمعه 13بهمن در تالار فیل سفید

11- برگزاری مراسم ویژه در محل های نماز جمعه شهرهای زرین شهر،فولادشهر، باغبهادران، سده لنجان ، ورنامخواست وچرمهین در ساعت 12روزجمعه 13بهمن

12- افتتاح نمایشگاههای فرهنگی هنری دهه مبارک فجر به همراه مراسم افتتاحیه نمایشگاه بزرگ کتاب ذوب آهن 9 درساعت صبح روز 14بهمن

13- برگزاری مراسم شب شعر رحمه للعالمین در ساعت 16 روز یک شنبه 15بهمن در فرهنگسرای شهرداری زرین شهر

14- برگزاری مراسم یادواره شهدای فولادشهر در ساعت 15 روز یک شنبه در سالن سینما فرهنگ فولادشهر

15- برگزاری همایش جایگاه زن در اسلام وانقلاب اسلامی درساعت 9صبح روز یک شنبه 15بهمن در سالن مجتمع فرهنگی فرزانگان زاینده رود.

16- برگزاری مسابقات ورزشی دهه فجر در ورزشگاه 17شهریور ومرحله نهایی مسابقات شطرنج کارگری ازساعت 9صبح روزیک شنبه 15بهمن در مجموعه ورزشی کارگران زرین شهر

17- برگزاری مراسم جشن انقلاب اسلامی وگردهمایی خانوادههای شاهد وایثارگر در ساعت 14 روز دوشنبه 16بهمن در سالن سینما فرهنگ فولادشهر

18- برگزاری مراسم جشن پیروزی انقلاب اسلامی وهمایش نقش خانواده در ساعت .... روز دوشنبه 16بهمن در شهر چرمهین

19- برگزاری مراسم جشن انقلاب اسلامی و دومین همایش خانواده آسمانی در ساعت15 روز دوشنبه 16بهمن در سالن آمفی تئاتر شهرداری ورنامخواست

20- برگزاری مراسم جشن انقلاب اسلامی وهمایش سبک زندگی اسلامی وتحکیم بنیاد خانواده در ساعت 18 روز دوشنبه 16بهمن در مسجد سجاد چمگردان

21- برگزاری نسشت بصیرت افزایی واقتصاد مقاومتی در ساعت15 روز سه شنبه 17بهمن در سالن سینما فرهنگ فولادشهر

22- دیدار گروههای سی گانه مسئولین شهرستان از خانواده محترم ومعزز شاهد وایثارگران در روز سه شنبه 17بهمن

23- برگزاری همایش عفاف و حجاب در ساعت 10صبح روز سه شنبه 17 بهمن در سالن اجتماعات مجتمع فرهنگی فرزانگان چمگردان

24- برگزاری همایش اقتصاد وراههای توسعه همه جانبه در انقلاب اسلامی در ساعت 10صبح روز سه شنبه 17 بهمن در سالن شهرداری چرمهین

25- برگزاری دوی همگانی رهروان شهدای بسیج از ساعت 10صبح روز سه شنبه 17بهمن در شهر زرین شهر

26- برگزاری همایش حمایت از تولید وکار ایرانی وتجلیل از گرگران نمونه شهرستان در ساعت 10صبح روز چهارشنبه 18بهمن درسالن اجتماعات فرمانداری لنجان

27- برگزاری همایش فرهنگ ایثار وشهادت درساعت 9صبح روز چهارشنبه 18بهمن در سالن اجتماعات دانشگاه پیام نور زرین شهر

28- برگزاری کتابت وصیت نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی (ره) در ساعت 10صبح روز چهارشنبه 18بهمن در فرهنگسرای شهرداری زرین شهر

29- برگزاری همایش بزرگ نقش اصناف در پیروزی انقلاب اسلامی درساعت 9صبح روز چهارشنبه 18بهمن در مسجد امام حسن (ع) زرین شهر

30- برگزاری محفل انس با قرآن باحضور قاریان وحافظان ممتاز کشوری درساعت18روز پنج شنبه 19بهمن در مسجد اعظم سده لنجان

31- افتتاح 82 پروژه عمرانی در سطح شهرستان لنجان (79 پروژه ادارات ونهادهای شهرستان به ارزش 32میلیارد تومان وسه پروژه ذوب آهن اصفهان به ارزش 270میلیارد تومان)

32- برگزاری همایش نقش زن در مهارتهای زندگی وکارآفرینی درساعت 9صبح روز پنج شنبه 19بهمن درسالن اجتماعات فرمانداری لنجان

33- غبار روبی وعط افشانی قبور مطهر شهدا در گلزارشهدای سطح شهرستان همراه با برگزاری مراسم ویژه در ساعت 15 روز پنج شنبه 19بهمن در گلستان شهدای زرین شهر

34- برگزاری همایش پیاده روی خانوادگی در ساعت 7صبح روز جمعه 20بهمن در شهرچرمهین وبرخی از روستاها، ساعت8صبح در زاینده رود و9صبح در فولادشهر

35- برگزاری همایش نقش اقتصاد مقاومتی در مواجه با تحریم های اقتصادی درساعت 9صبح روز جمعه 20بهمن درفرهنگسرای شهرداری زرین شهر

36- برگزاری همایش بصیرت و ولایت و نقش فرهنگیان درساعت 9صبح روز شنبه21بهمن در سالن مدیریت آموزش وپرورش زرین شهر

37- برگزاری مراسم جشن پیروزی انقلاب اسلامی در مدارس ،دانشگاهها ، مساجد وپایگاههای بسیج ،صنایع  وادارات در طول دهه مبارک فجر

38- برگزاری مراسم نور افشانی و سردادن بانک الله اکبر درساعت 21 بیست ویکم بهمن در سطح شهرها وروستاهای شهرستان

39- برگزاری مسابقه بزرگترین نقاشی انقلاب اسلامی وعکس انقلاب در ساعت 30/8 روز یک شنبه 22بهمن در فلکه انقلاب اسلامی زرین شهر وبرخی از شهرهای شهرستان

40- برگزاری مراسم راهپیمایی عظیم 22بهمن در ساعت 10صبح روز یک شنبه 22بهمن در شهرهای زرین شهر، فولادشهر، باغبهادران، سده لنجان، زاینده رود، ورنامخواست، چمگردان وچرمهین وروستاهای نوگوران ، کچوئیه وکرچگان