.تحولات منطقه و وضعیت رژیم صهیونیستی

تحولات ، خیزش ها و جنبش های مردمی منطقه چه تاثیری بر رژیم صهیونیستی خواهد داشت؟ آیا این تحولات باعث ضعف بیشتر این رژیم شده یا به زعم برخی این فرآیند طرحی از قبل برنامه ریزی شده برای تقویت این رژیم می باشد. آیا می توان متصور بود که این موج بیداری سرزمین های اشغالی را نیز درنوردد؟ برای پاسخ به این سوالات بدون شک باید نگاهی به وضعیت روابط اسرائیل به ویژه با کشورهای عربی پس از جنگ شش روزه 1967م داشته باشیم. به طور کلی روابط رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب در طول بیش از 4 دهه اخیر در چارچوب ساختاری می گنجد که پس از شکست اعراب از این رژیم در جنگ 6 روزه بنا شده بود. اعراب پس از شکست در این جنگ دچار نوعی سرخوردگی شدند که ماحصل آن در صحنه سیاست، تحکیم موقعیت رژیم های اقتدارگرایی بود که اگر در عرصه داخلی تمامیت خواه و خودکامه اما در عرصه خارجی به غایت محافظه کار بودند. بدون شک این وضعیت شرایط مناسبی را برای تل آویو ایجاد کرد که در کنار حمایت های بی دریغ واشنگتن ، موقعیت خود را روز به روز مستحکم تر کند. کشورهای محافظه کار عرب و در راس آن ها مصر عملا نوعی دیوار حفاظتی دور رژیم صهیونیستی بنا کرده بودند. سقوط مبارک ، فرار بن علی و تداوم حرکت های مردمی در منطقه در ابعاد سیاسی تاثیر نفوذ اسرائیل بر تصمیم گیری اعراب، به ویژه در محور مناقشات فلسطینی - اسرائیلی را کاهش داده است و طرح راهبردی رژیم صهیونیستی برای عادی سازی روابط با همه جهان عرب را در هاله ای از ابهام فرو برده است.

اگر چه دولت هایی که در مصر، تونس و لیبی بر سر کار خواهند آمد و این که چه رویکردی نسبت به اسرائیل داشته باشند در تعیین شرایط این رژیم در منطقه تاثیرگذار خواهد بود اما اگر نقطه مشترک خیزش های اخیر در کشورهای عربی را مطالبه برای پررنگ شدن نقش مردم در عرصه سیاسی و اجتماعی بدانیم دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک حوزه سیاست خارجی نیز همچون دیگر حوزه ها تحت تاثیر مطالبات ملی و خواسته های افکار عمومی این کشورها قرار بگیرد. افکار عمومی که طی دهه های اخیر رویکردی متفاوت با حاکمان خود در حمایت از آرمان ملت فلسطین داشته اند. در این چارچوب جنبش های مردمی شکل گرفته درحوزه خاورمیانه و شمال آفریقا برای اسرائیل و آینده آن تهدیدی جدی محسوب می شود. حتی به جرات می توان گفت حاکمان تل آویو امروز با نگرانی به آن چه در سوریه می گذرد نیز می نگرند گرچه تضعیف اسد و مشغول شدن دولت دمشق با مشکلات داخلی برای اسرائیل گزینه ای مطلوب است اما هرگونه تغییر رژیم در سوریه با توجه به ترکیب مخالفان اسد که احتمال روی کارآمدن دولتی افراط گرا را تقویت می کند چندان موافق نظر سران رژیم صهیونیستی نیست.

نحوه مواجهه سران رژیم صهیونیستی با برخی خواسته هایی که در گذشته با آن ها شدیدتر برخورد می کردند از جمله بحث و اختلاف نظر در درون این رژیم بر سرعذرخواهی از ترکیه درباره حمله به کشتی مرمره و ناوگان آزادی، ارسال پالس هایی برای از سرگیری مذاکرات با طرف فلسطینی و ... نیز نشان از تضعیف موضع این رژیم به واسطه تحولات منطقه دارد.

طرح مسئله کشور مستقل فلسطین و ابراز تمایل برخی کشورهای غربی برای به رسمیت شناختن این کشور در سازمان ملل را نیز می توان واکنشی برای امتیازی حداقلی به طرف فلسطینی برای کاستن از فضای ضداسرائیلی در منطقه که پتانسیل های تبدیل شدن به یک حرکت فراگیر با توجه به آن چه در سالروز تاسیس این رژیم جعلی و سالروز جنگ 1967 شاهد بودیم را دارد، ارزیابی کرد. خارج از فضای ترسیم شده در بیرون از مرزهای این رژیم در داخل نیز ناملایمات و فشارهای مردمی علیه حاکمان تل آویو افزایش یافته است.

برای تحلیل حوادث اخیر و راهپیمایی گسترده در برخی شهرهای اسرائیل، توجه به ترکیب گروه های سیاسی داخلی این رژیم از جمله اقلیت در حال قدرت گیری یهودیان روس تبار و نقش آن ها در راهپیمایی های اخیر و همچنین وضعیت اجتماعی و اقتصادی «سفاردین ها» یا یهودیان آسیایی - آفریقایی در مقابل اشکنازی ها و یهودیان اروپایی تبار ضروری است اما در هر صورت این رژیم اگرچه سعی خواهد کرد از چنین مسائلی به عنوان گریزگاهی برای خروج از وضعیت موجود استفاده کند اما اگر در تحلیل نهایی نتواند به نیازهای واقعی آن ها پاسخ گوید بی تردید این اعتراض ها ادامه پیدا خواهد کرد. اسرائیل در مسیری قرار گرفته است که از یک سو شاهد تغییر و تحولات در ساختارهای داخلی کشورهای همجوار به ویژه مصر است،تغییراتی که لاجرم به سیاست خارجی این کشورها نیز تحمیل و رویه محافظه کارانه و تا حدی حمایت گرانه از این رژیم را بر هم خواهد زد و از سوی دیگر با ساکنانی روبه روست که دارای توقعات فزاینده ناشی از شعارهای صهیونیستی برای تشکیل یک دولت یهودی در تل آویو هستند. گرچه در تحلیل تغییرات سیاست جدید کشورهایی چون مصر در قبال رژیم صهیونیستی نباید جانب افراط را پیمود و انتظار مواجهه مستقیم این دولت ها با اسرائیل را داشت اما موج به وجود آمده در نزد افکار عمومی کشورهای منطقه به خوبی پتانسیل تبدیل شدن به یک حرکت فراگیر علیه رژیم صهیونیستی را دارد. حرکتی که انتظار می رود در روز جهانی قدس امسال بارقه های آن را مشاهده کرد.