راهکارهاى تحقق شعار جهاد اقتصادى‏

 رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزى هر سال، جهت‏گیرى فعالیت‏هاى مردم و مسؤولان نظام را با تعیین و اعلام نام براى آن سال مشخص مى‏فرمایند. این نامگذارى‏ها در واقع استراتژى‏هاى نظام جمهورى اسلامى ایران هستند که توسط ولى امر مسلمین تبیین مى‏شوند.

پس از آن‏که رهبر عظیم‏الشان انقلاب، سال 1388 را به عنوان "سال اصلاح الگوى مصرف" و سال 1389 را به نام سال "همت مضاعف و کار مضاعف" نامیدند، با نامگذارى سال 1390 به عنوان سال "جهاد اقتصادى" به سال جارى نیز عنوانى اقتصادى دادند تا نشان‏دهنده دغدغه و تأکید معظم له بر حل مشکلات مردم در این زمینه باشد و از این حیث یک پیوستگى ضرورى بین نامگذارى این سه سال متوالى قابل مشاهده است که مسلماً تأمین منافع ملى را در پى خواهد داشت.

با توجه به این‏که حوزه اقتصاد یکى از حوزه‏هاى مهم و ملموس در زندگى مردم به شمار مى‏رود و امروزه به عنوان اولویت نظام مطرح است، نیاز به انجام اقدامات جهادى اجتناب‏ناپذیر است و از این رو باید به عنوان یک وظیفه دینى و ملى مورد توجه همگان بخصوص مدیران حوزه‏هاى مختلف از بخش‏هاى دولتى و غیردولتى قرار گیرد تا عنوان "جهاد" براى آن اهتمام‏ها زیبنده باشد.

 واقعیت امر این است که در 33 سال گذشته، با همراهى تنگاتنگ مردم با مسؤولان کشور، کارآمدى جمهورى اسلامى ایران، در عرصه‏هاى مختلف، نظیر توسعه و آموزش نیروى انسانى، توسعه و جهش علمى، دستاوردهاى فناورى‏هاى نوین، حفظ مرزها و سرحدات و امنیت ملى، تأمین امنیت داخلى کشور، بهداشت و زیرساخت‏هاى درمانى، بیمه‏هاى همگانى، توسعه راه‏ها و ناوگان حمل و نقل و... به خوبى اثبات و نشان داده شد و به همین دلیل نظام سلطه در شرایط انفعالى قرار گرفت.

وقتى دشمن در عرصه‏هاى مختلف که به بخش اندکى از آن‏ها اشاره شد، شکست خورد و متوجه توان جمهورى اسلامى شد، تنها برگى که در دستانش باقى مانده است و در سال‏هاى اخیر از آن استفاده مى‏کند، ایجاد ناکارآمدى در برنامه‏هاى اقتصادى کشور و مانور تبلیغى روى آن مى‏باشد تا رابطه مردم و نظام اسلامى را سست کند و به همین دلیل بر طبل تحریم‏هاى اقتصادى با شدت بیشترى مى‏کوبد.

البته باید توجه داشت که غربى‏ها، با زیاده‏خواهى‏هاى متکبرانه خود، از ابتداى پیروزى انقلاب اسلامى تاکنون به انواع تحریم‏هاى ناجوانمردانه بر علیه ملت ایران مبادرت کردند که تحریم‏هاى اقتصادى در سال‏هاى اخیر به حربه‏اى جدى براى ناراضى کردن مردم و توقف برنامه هسته‏اى کشورمان مورد استفاده قرار گرفت، اما همچنان که مردم ایران در 33 سال گذشته، با تدابیر امام راحل و رهبرى عزیز، از گردنه‏هاى متعدد توطئه و فتنه به سلامت عبور کرده‏اند، این بار نیز پیروز صحنه جنگ اقتصادى خواهند بود.

 بنابراین در چنین شرایطى نه تنها باید تحریم‏ها را خنثى کرد، بلکه باید از آن‏ها فرصت‏هایى ساخت تا بتوان جامعه‏اى را که در آن فقر، گرانى، بیکارى و فساد وجود نداشته باشد، براى مردم کشورمان تدارک دید و علاوه بر این، الگویى براى سایر کشورهاى استقلال‏طلب ارائه داد. راهبرد اصلى این موضوع همین استراتژى " جهاد اقتصادى" است که تجویز شده است.

مقام معظم رهبرى قبلا در توضیح لفظ "جهاد" فرمودند که جهاد یعنى مبارزه. یعنى تلاش پر نیرو در مقابل یک مانع یا یک دشمن؛ جهاد در زبان عربى عیناً به همین معناست یعنى مبارزه. در قرآن و حدیث هم به همین معناست. جهاد یعنى جد و جهد همراه با زحمت و چالش با موانع.

 شایان توجه است که مفهوم جهاد به تلاشى مقدس اطلاق مى‏شود که در گفتمان دینى معنا و مفهوم پیدا مى‏کند. وقتى عمل خیرى مزین به صفت مقدس "جهاد" باشد، مى‏تواند برکات زیادى را نصیب مردم کند، همچنان که "جهاد سازندگى" این گونه بوده است. از این رو مقام معظم رهبرى براى بهبود اقتصاد کشور که در رسانه‏ها از آن به عنوان تحول اقتصادى یا انقلاب اقتصادى یا سایر عناوین مشابه یاد مى‏شود، پیشوند "جهاد" را الحاق فرمودند تا علاوه بر آن‏که مبین جد و جهد مقدس در این عرصه مى‏باشد، رشد اقتصادى با فرهنگ دینى و اعتقادى مردم و مسؤولان گره بخورد و یک فعالیت صرفا مالى و اقتصادى تلقى نشود، همچنان که در زمان جنگ تحمیلى نیز فعالیت‏هاى نظامى را دفاع مقدس و جهاد مى‏دانیم. در نظریه اسلامى، پیشرفت همه عرصه‏ها و نظامات زندگى از جمله نظام اقتصادى در ذیل رهبرى فرهنگ نظام و تربیت انسان مؤمن و خداشناس شکل مى‏گیرد. بنابراین شاخص‏هاى جهاد اقتصادى در بیان رهبرى را به اختصار مى‏توان چنین بر شمرد:

 - دارا بودن روحیه جهادى‏

 - استحکام تدین و معنویت‏

 - پرهیز از درگیرى و مسائل حاشیه‏اى و رعایت الزامات جهاد اقتصادى‏

 - اتحاد و همبستگى ملى و استفاده از توانمندى‏ها و خلاقیت‏

 - هماهنگى مسؤولان در خدمت صادقانه‏

 - عدم برخورد شعارى و طراحى فکرى و اقدام عمل با همت جهادى‏

ماهیت جهاد اقتصادى‏

ماهیت جهاد اقتصادى بر عناصر ذیل استوار است:

 اول: در ماهیت جهاد، تقرب الهى نهفته است و هر کارى اگر چه با جهد و کوشش عظیم رخ دهد اما در آن قصد و تقرب الهى وجود نداشته باشد و صبغه الهى نداشته باشد، نمى‏تواند آرم مبارک جهاد را بر پیشانى خود داشته باشد. لذا بدون شک و تردید، جهاد اقتصادى مى‏بایست بر پایه فرهنگ اسلامى شکل گیرد و به تقویت فرهنگ اسلامى نیز منجر شود.

 دوم: در جهاد اقتصادى نوعى قربانى کردن منافع فردى، حزبى و گروهى در پیش پاى منافع و مصالح جامعه اسلامى نهفته است، بر این اساس آنان خود را سربازان و افسران و مدیران و فرماندهان این میدان مى‏دانند، باید آماده فداکارى و ایثار منافع فردى به هدف تأمین مصالح اجتماعى باشند.

سوم: در ماهیت جهاد اقتصادى نوعى جهش اقتصادى خارج از روال معمول نهفته است، گویى قرار است حرکتى فراتر از روند معمول در اقتصادى کشور رخ دهد. بنابراین همه شاخص‏ها و مولفه‏هاى اقتصادى در سال جارى باید با جهش جدى روبه‏رو شوند و این نیازمند وحدت ملى و عزم ملى است، لذا نباید اجازه داد که با اصل شدن مسائل حاشیه‏اى، رخنه‏اى در این حرکت جدى ایجاد شود.

 چهارم: عرصه جهاد، عرصه مقابله با دشمن است. دشمنان همیشگى انقلاب اسلامى و در رأس آن استکبار جهانى و ایادى داخلى آن، در این سال‏ها هر کارى که توانسته‏اند براى جلوگیرى از حرکت رو به رشد انقلاب اسلامى و به تبع آن جریان بیدارى اسلامى انجام داده‏اند، به گونه‏اى که مى‏توان گفت: هیچ طرح و برنامه و نقشه هویدا نشده‏اى ندارند. در عرصه اقتصادى نیز شاهد تحریم‏ها و کارشکنى‏ها در کنار سنگ‏اندازى‏هاى ستون پنجم دشمن بوده‏ایم، لذا این عرصه نیز یک میدان مبارزه جدى را فراهم آورده است.

 در سال جهاد اقتصادى امید آن است که بر شکست‏هاى دشمن در این عرصه نیز افزوده شود و تهدیدها به فرصت‏ها تبدیل گردد و این خود الگوى دیگرى شود براى حرکت بیدارى اسلامى.

 پنجم: جهاد اقتصادى بدون تلاش فوق‏العاده تحقق‏پذیر نیست و این حلقه ارتباطى شعار سال‏90 با شعار سال 89 است. لذا هر فرد مسلمانى در هر عرصه‏اى که فعالیت مى‏کند، مى‏بایست با همت و کار مضاعف در عرصه جهاد اقتصادى و در بستر ولایتمدارى و فرهنگ اصیل اسلامى در عرصه جهاد اقتصادى حضور یابد.

 در پایان اگر مقدمات فوق تمام تلقى شود، پیداست که از سوى رهبر حکیم انقلاب اسلامى یک تحول عظیم اقتصادى در دامان یک تحول عظیم فرهنگى انتظار کشیده مى‏شود و باز بر این امر تأکید مى‏گردد که در این رویکرد به اقتصاد، فرهنگ، اساسى‏ترین گام در نظر و عمل و گفتار است. چرا که نتیجه جهاد اقتصادى در فرهنگ اسلامى تحقق پیشرفت توأمان با عدالت در کشور است. این رویکرد دقیقا برخلاف رویکرد غربى توسعه است که نظام اقتصادى نقش رهبرى همه نظامات زندگى از جمله فرهنگ و تعلیم و تربیت را ایفا مى‏کند.